گفتوگو با یک دختر مخترع؛ تلاش و سماجتی که نتیجه داد
از آن زمانی که دخترها اجازه درس خواندن نداشتند و کارهای مهم دنیا روی انگشت مردها میچرخید، از وقتی واژههای دانشمند و مخترع فقط و فقط زیبنده اسمهای مردانه بود سالها گذشته. حالا دخترها -خیلیهایشان- بدون دغدغه جنسیت، دانشمند و مخترع میشوند و هیچ کار مهمی را لنگ نمیگذارند؛ اگر هم هنوز کسی پیدا شود که دیدن موفقیتشان را خوش نداشتهباشد، بلدند چطور بیبحث و جدل و با نمایش توانمندیهایشان، غائله را ختم به خیر کنند. درست مثل «سهیلا روشنی». سهیلا، مخترع دهه شصتی اهل تهران، وقتی داشت روی اختراع هیجانانگیزش کار میکرد کلی حرف مأیوسکننده شنید؛ قبلتر توی دانشگاه هم بعضی استادها بهش میگفتند دختر را چه به این کارها؟ سهیلا اما قویتر از آن است که جا بزند. سهیلا کارشناسی بازرگانی خوانده، دانشجوی ترم آخر مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد تهران است و یک سوئیچ هوشمند طراحی کرده.
برای اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
قصه سهیلا از زبان خودش: من توی یک شرکت بازرگانی کار میکنم، کارم واردات قطعات یدکی خودروی سنگین است. من و خیلیهای دیگر، زمان زیادی را در رفتوآمد و ماندن توی ترافیک از دست میدهیم. این دغدغه زمان از دسترفته و شناختم از خودرو باعث شد به فکر اختراع سوئیچ هوشمند بیفتم؛ سوئیچی که همیشه همراه آدم باشد و بتواند مجموعهای از اطلاعات ضروری را در زمانهای مرده دراختیار فرد قرار بدهد؛ اطلاعات مربوط به سلامت جسمانی، سلامت خودرو، حسابهای بانکی، ترافیک روزانه، وضعیت راهها و چراغ قرمز. در بسیاری از کشورها استفاده از سیستم wave (طول موج) که با گوگلمپ کار میکند برای آگاهی از وضعیت راهها، شیوه رایجی است. سیستمی که من اختراع کردم با سیستم آراِف‌آی‌دی کار میکند و غیر از پشتیبانی این امکان، دست یابی به دیگر اطلاعات ضروری را فراهم میکند. این سوئیچ هوشمند به ماهواره وصل میشود و اطلاعات را روی گوشی یا شیشه جلوی خودرو که با لمس انگشت کار میکند، نمایش میدهد. بهدلیل رعایت ایمنی، تمرکزمان بیشتر روی شیشه خودرو است تا کاربر، نه هنگام رانندگی بلکه فقط وقتی پشت چراغ قرمز توقف کرده به اطلاعات دسترسی داشتهباشد. دست‌یابی به اطلاعات مربوط به سلامت شخصی هم با حسگرهای موجود در سوئیچ و روی صندلی خودرو، ممکن میشود. این اختراع برایم تشویقها و پاداشهایی هم داشته؛ دو مدال طلا از مالزی و کره جنوبی،یک مدال نقره از مسابقات سیلیکونولی آمریکا، جایزه ویژه مسابقات (I TEX 2018) مالزی و جایزه ویژه مسابقات اختراعات زنان در کره جنوبی.
خلاصه که اوضاع سوئیچ هوشمند خوب است و به مرحله ثبت جهانی رسیده اما از همان اول همهچیز اینقدر خوب و خوش نبود. وقتی داشتم روی این اختراع کار میکردم، غیر از استادم کسی خبر نداشت، حتی خانوادهام. از همه پنهانش کردم چون طبق تجربه میدانستم همه میگویند شدنی نیست و دختر را چه به خودرو! همانطور که در محل کارم، روزهای اول با مشکل مواجه بودم. کسی حضور من را در شرکت واردات قطعات خودرو نمیپذیرفت. مشتریها وقتی برای سفارش زنگ میزدند و صدای من را میشنیدند فکر میکردند خطروخط شده، بعضیها تلفن را قطع میکردند، بعضیها کنایه میزدند که فقط ماندهبود پای خانمها به صنعت خودرو باز شود. توی دانشگاه هم از این حرفها کم نشنیدم. حتی وقتی برای اختراعم جایزه گرفتم بعضی استادها گفتند بهتر نبود وقتت را صرف کارهای بهتری میکردی! ولی مگر قرار است با این چیزها ناامید شوم؟ من در یک خانواده سنتی بزرگ شدهام با اینوجود از 17سالگی در شرکت پدرم کار کردهام؛ اصلا راحت نبود، کلی جنگیدم تا راضی شدند بروم سراغ شغل محبوبم.
در خانواده به تو بهعنوان یک دختر چه چیزی یاد داده‌اند؟
مادربزرگ مرحومم به من و خواهرهایم میگفت یک دختر باید همهفن حریف باشد. یادم میآید بچه که بودیم، یکبار میخواستیم اتاقمان را رنگ کنیم. منتظر نقاش بودیم. مادربزرگم آن روز خانه ما بود، گفت رنگ کردن یک اتاق اینقدر کار سختی است که معطل ماندید کسی برایتان انجام بدهد؟ مادربزرگ بود که به ما یاد داد به کسی وابسته نباشیم، حرفها و نصیحتهایش هنوز توی گوشم است. من هم اگر روزی، دختری داشتهباشم به او یاد میدهم جسارت، پشتکار و لطافت را همزمان داشتهباشد؛ میخواهم بفهمد این ویژگیها هیچ منافاتی با هم ندارند.
روز دختر دوست داری چه هدیهای بگیری؟
سفر به ژاپن. همیشه دلم میخواسته فصل بهار را ژاپن باشم و شکوفههای گیلاس منحصربهفردش را از نزدیک ببینم.